Toplumsal özeleştiri ile yanlışlıklar doğru tespit edilmeli ve çözülmelidir. Neden toplumsal yaşantımızda çarpıklıklar var?

Neden ABD, AB ülkeleri veya Japonya gibi bizde birçok şey yolunda gitmiyor?

Neden çarpıklıkların ardı arkası gelmiyor?

Toplumsal yaşam neden birçok noktada tıkanıyor?

Modern toplumların, olmazsa olmazları arasında yer alan, plan, program, konjonktür, ekonomi, finansman, teknoloji, sistem çok önemli kelimeler.

Toplumumuzda bireysel, tüzel veya kamusal olarak bunları ne kadar uygulayabiliyoruz?

Bu kavramları ne kadar benimsemişiz?

Neden hâlâ benimseyemeşiz?

Örneğin, plan kelimesi, dilimize Fransızca’dan girmiştir.

Biz bu kelimeden ne anlıyoruz?

Bugünlerde ilk akla gelen;

“Plan yapma!”

Yani plan kötü bir şey.

“Onun işi gücü plan...” derken, aslında bu kelimenin ruhunu hangi manalar ile doldurmuşuz?

Bir inşaatın planını sorsanız size gülerler. Bir şekilde çizilen inşaat planları nedense hep kaybolur.

“Planlı adam” dediğimizde ise yarın ne yapacağını bilen, anlamında kullanıyoruz.

Japonya’da bir ajanda almıştım kendime. İlk sayfalara bakarken şunu gördüm. Yıllara göre kişisel plan. “Bu sene kaç yaşındasınız?" Ve ajanda otuz seneyi kapsıyor! Tek tek yazdım, bir baktım altmış yaşına geliyorum.

Ürktüm!

Hiç düşünmemiştim, hayatımı bu kadar planlamayı!

Bu kelime bize çok yabancı. Bazı ülkeler ise planlarını elli yıllık yapıyor.

Buna benzer “program, konjonktür, ekonomi, finansman, teknoloji, sistem…” gibi diğer kelimeler  bizim için hep devşirme yoluyla olmuş. Dilimize girse de yaşantımıza girmemiş.

Buna benzer şekilde, yine somut örnekleri proje kelimesinde görebiliriz. Yoldan on kişi çevirseniz projeyi nasıl anlatır merak ederim. Şu sıralar proje deyince doğalgaz borusu için yapılan çizimler anlaşılıyor. Ya diğer projelerimiz?... Daha büyükleri, GAP, (Güneydoğu Anadolu Projesi) Nasıl planlandı? Hangi kapsamda, hangi zamanlama ile yapıldı?Ne durumda? Proje yönetimi (Project Management) diye bir uzmanlık alanı var.

En son projelerimizden Olimpiyat Kenti?

Proje

Plan

Program

Finansman…

derken sadece ortaya yanlış planlanmış bir stad çıkmadı mı? Yolu, çevre düzenlemesi olmayan, rüzgârdan top oynanamayan...

Gerçekten kelimeler bu kadar önemli. Çünkü kelimelerin beyinde alacağı manalar davranışları etkiler. Buna istinaden anlattığınız, karşınızdakinin anladığı kadardır denmiştir.

Sakın bu kelimeleri dilimize uygularsak sorunun çözüleceğini söylemeyin.

Örneğin sistem kelimesine düzmek kelimesinden gelen düzen olarak çevriliyor.

Düzmek ise, yan yana sıralamak halbuki günümüz sistemleri peş peşe sıralamaktan çok daha karmaşık ve birbiri ile ilintili.

Çözüm ise planlı, programlı, finansman ayrılmış eğitimli toplum.

Eğitim şart!

Yazboz tahtasına dönen eğitim sistemi ile değil. Nasıl eğiteceğimize de bir karar verebilsek…