|
 
Bu
bölümde anakartlar hakkında ince ayar bilgilerini ve gerçekten
de işimize çok yarayacak olan, bizi uğraştırmaktan
kurtaracak bazı ayarları öğreneceğiz. Örneğin yazıcı,
tarayıcı ya da fax-modem kurarken anakart üzerinde yapılması
gereken bazı standart ayarlar, ayrıca dahili ve harici
fax-modem kurarken hangi ayarlara başvuracağımızı, Ram’
lerle anakart arasındaki bağlantı noktalarını inceliklerini
öğrenmiş olacağız.
Bilgisayarımızın
performansını doğrudan etkileyerek gözle görülebilir bir
şekilde hızlanmasının sağlanması, bazı kartların işletim
sistemleriyle aralarındaki ilişkiler de göreceğimiz konular
arasında.
CHIPSET
Features Setup :
Anakartın
yonga seti ile ilgili ayarlar bu kısımda bulunur. Günümüzde
çoğu anakartta bulunan yonga seti ve bellek ayarları ile
ilgili seçenekleri bu bölümde inceleyeceğiz.
EDO
Auto Configuration.
Bu
ayar genelde default olarak 60 ns’ ye (nanosaniye) ayarlanmıştır.
Eğer EDO RAM tipimizi biliyorsak 50 ns’ lik ve 70 ns’ lik
RAM’ imiz varsa buna göre ayarı 50 ya da 70 ns’ ye
getirebiliriz. EDO RAM ile ilgili diğer ayarlar teknik bilgi
gerektirdiğinden olduğu gibi bırakmakta yarar var.
SDRAM
Configuration.
Sistemimizde
SDRAM tipi bellek kullanıyorsak ki, çoğumuz en az Celeron işlemcili
PC kullanıyoruz ve Celeron PC’ lerden başlayarak SDRAM
kullanılır. Bellek hızımızı buradan belirleyebiliriz. LX
yonga setli anakartlarda 8, 10 veya 12, BX anakartlarda 100
MHz’ lik RAM kullanılıyor ve 6 ya da 8 ns olmalıdır. SDRAM
ile ilgili diğer bilgiler de teknik bilgi gerektirir. Ayarları
olduğu gibi bırakıyoruz.
8/16
Bit I/O Recovery Time.
8
ve 16 bitlik ISA kartlar için zamanlama. Default ayarlarda bırakılmalıdır.
Memory
Hole at 15M-16M.
Bu
ayarı “Enabled” yaparsak, belleğin 15-16 MB arasındaki kısmını
bu ayarı özellikle gerektiren ISA kartlara ayırır.
Sistemimizde ISA kart yoksa ve bu ayar hâlâ “Enabled” sa
sistem belleği 1 MB az gözükebilir. Özel bir durum olmadıkça
bu ayarı “Disabled” olarak bırakmalıyız.
PCI
2.1 Support.
Bazı
BIOS’ larda bulunan bu ayar, PCI 2.1 standardının
desteklenmesini sağlar. “Enabled” konumunda bırakılmalıdır.
DRAM
are xx bits wide.
Pariteli
bellek kullanıyorsanız bunlar 36 bit’ lik olarak kabul
edilir. Örneğin iki pariteli bellek modülü varsa bu ayar 72 olarak görünür. Paritesiz
bellekler ise 32 bit’ liktir. Yine iki bellek modülü varsa
bu ayar 64 görünür.
Data
Integrity Mode.
Hata
düzeltmeli (ECC) bellek kullanıyorsanız bu ayar ECC yapılmalı,
aksi halde Non-ECC olarak bırakılmalıdır.
Onboard
Serial Port 1.
Birinci
seri portun bellek adresini ve IRQ’ sunu gösterir. Bazı
dahili modemler bu portu (COM1) kullanır ve seri portun iptal
edilerek dahili veriyoluna yönlendirilmesini gerektirir. Bu
durumda seri port “Disabled” ayarına getirilir. Seri Port
1’ in default bellek adresi ve IRQ’ su 3F8H/IRQ4’ tür.
Onboard
Serial Port2.
İkinci
seri portun adresini ve IRQ’ sunu gösterir. Seri port 1 için
söylediklerimiz bu port için de geçerlidir. Seri port 2’
nin default bellek adresi ve IRQ’ su 2F8/IRQ3’ tür.
On
Board Parralel Board.
Paralel
portun bellek adresini ve IRQ sunu gösterir. Default değeri,
378H/IRQ7’ dir. Bir PC’ ye paralel portlu giriş çıkış
(I/O) kartı bağlanarak paralel port sayısı üçe çıkarılabilir.
Ancak bu bellek adresi ve IRQ’ larında çakışma olmamalıdır.
Paralel
Port Mode.
Default
ayar “normal” dir. Bu, portun normal hızda, ama tek yönlü
çalışmasını sağlar. EPP
Modu portun çift yönlü ve maksimum hızda çalışmasını,
ECP çift yönlü ve maksimum veri transfer hızından daha hızlı
çalışmasını, ECP+EPP modu ise normal hızda çift yönlü
çalışmasını sağlar. Özellikle tarayıcı, yazıcı gibi
cihazlar bu modları kullanır.
ECP
DMA Select.
ECP
modu hızlıdır,ama bir DMA (Direct Memory Access-Doğrudan
Bellek Erişimi) kanalının kendisine ayrılmasını ister.
Seri porta ECP veya ECP+EPP modlarından birini kullanan bir aygıt
takmışsanız ve seri portu buna göre ayarlamışsanız, işte
bu seçeneği default ayarı olan “Disabled” dan çıkarıp
DMA1 veya 3 kanalına ayarlamalısınız.
UART2
Use Infrared.
Bu
ayar “Enabled” konumuna getirildiğinde, anakart üzerindeki
infrared özelliği devreye girer ve ikinci seri UART portu
anakart üzerindeki infrared konnektörüne ayırır. Infrared
cihazlar, kablo gerektirmeden kızıl ötesi ışınlarla PC ile
veri alışverişinde bulunurlar; ancak bunun için sisteme bu
konnektör yardımı ile bir IrDA alıcısı bağlanmalıdır.
IrDA alıcımız yoksa bu ayarı “Disabled” da bırakabiliriz.
Onboard
PCI IDE Enable.
Bu
ayarı kullanarak birincil IDE kanalını, ikincil IDE kanalını
veya her ikisini birden (“boot” seçeneği ile) aktif konuma
getirebilirsiniz. Normalde her iki IDE kanalını da açık
tutmalısınız, ancak sadece SCSI sürücüye sahip sistemleri
için her iki kanal da “Disabled” konumuna getirilebilir.
IDE
Master/Slave PIO/DMA Mode.
IDE
kanalına (o veya 1) master ve slave olmak üzere ikişerden dört
IDE sürücü bağlanabilir. IDE aygıtları farklı modlara
(0,1,2,3) sahip olduğu için bunların bağımsız olması
gerekir. Bu ayarı Auto konumuna getirirseniz, IDE sürücüleriniz
optimum performansa göre ayarlanır.
CPU
Warnig Tempature.
İşlemci
ısısı kaç dereceye gelince sistemin alarm vereceğini
belirler.
İşlemci ısısının üst ve alt baremini buradan
belirleyebilirsiniz. İşlemci ısısı buradaki limitleri aşarsa,
sistemde kurulu uyarı mekanizması devreye girer.
Current
CPU Tempature.
Anakartımızda
ısı sensörleri varsa,
işlemci ısısını gösterir.
Current
System Tempature.
Sistemimizde
(anakartın çeşitli yerlerinde) ısı sensörleri varsa, bu
alan sistem ısısını gösterir.
Current
CPUFAN 1/2/3 Speed.
Anakartımızın
bu iş için bir denetleme sistemi varsa sistemimizdeki üç CPU
fanının hızını gösterir.
İstanbul
- 05.02.2002
http://sufizmveinsan.com
Kaynak:
Bilgisayar
Okulu Dergisi – Fasikül 5
|
